Schroefdraad

Linksdraaiend schroefdraad

Linksdraaiende schroefdraad wordt met de letters LH aangeduid.

Schroefdraad herkennen

Om te achterhalen met welke schroefdraad je te maken hebt, moet je de volgende eigenschappen en afmetingen bepalen, hiervoor heb je een schuifmaat en voor het meten van de spoed van binnendraad ook een draadmeter nodig:

• Binnen- of buitendraad
• Cilindrisch of conisch
  Meet over een aantal verschillende gangen aan het uiteinde van het draad en bepaal of de diameter constant is. Als dat zo is, heb je een cilindrisch schroefdraad anders een conisch.
• Diameter
  Buitendraad cilindrisch: Meet over een willekeurige draadgang.
  Buitendraad conisch: Meet over de 4de of 5de gang.
  Binnendraad cilindrisch: Meet over een willekeurige draadgang. Het resultaat is de kerndiameter en niet de schroefdraaddiameter.
  Binnendraad conisch: Meet over de 4de of 5de gang geteld vanuit de kleinste diameter. Het resultaat is de kerndiameter en niet de draaddiameter.
• Spoed of gangen per inch
  Dit is het makkelijkste met een draadmeter te bepalen, let er wel op, dat de draadmeter precies goed aansluit aan het te meten draad.
  Als je geen draadmeter hebt, blijft het een beetje gissen: Als het een conisch draad is, weet je dat het een BSP draad is. Bij een buitendraad kan je de schuifmaat op een inch (25.4mm) zetten en het aantal gangen tellen, die ertussen passen.
  Als het een cilindrisch draad is, kan het zowel metrisch als ook BSP zijn. Als het aantal gangen per inch een heel getal is, is het waarschijnlijk een BSP draad. Als de spoed een meervoud van 0.5 mm is (0.5, 1, 1.5, 2, 2.5 enzovoorts) is, is het waarschijnlijk een metrische draad.
  De spoed van een binnendraad zonder draadmeter of een passende buitendraad meten is zonder draadmeter praktisch onmogelijk.

Met deze informatie kan je in de volgende tabellen opzoeken, om welke schroefdraad het zich handelt.

De attente lezer heeft vastwel gezien, dat de BSP maten in inch niet overeen komen met de diameters in mm, bijvoorbeeld bij een BSP maat van 1″ is de buitendraad 33.249 mm en niet 25.4 mm wat eigenlijk 1″ is. De reden is, dat de BSP maten oorspronkelijk bepaald werden door de binnendiameter van de buizen, waar de draad op gesneden werd. Daarom is de BSP maat altijd kleiner dan de schroefdraaddiameter. De binnendiameter van de buizen is intussen ook veranderd in verband met de verbetering van het materiaal, wat een grotere binnendiameter bij gelijke buitendiameter mogelijk maakt.

Voorbeelden

De hierboven beschreven terminologie is volgens de standaarden correct. Omdat de standaarden voortvloeien uit historisch gegroeide nationale standaarden, is er een mengeling ontstaan die nogal tot verwarring kan leiden. Dit heeft als gevolg, dat de aanduidingen incorrect gebruikt worden. Met name het gebruik van G, R en Rp is een uitdaging. Zelfs producenten van kranen en buizen hebben het weleens fout.

Over het algemeen is dit geen probleem. Juist omdat we de standaarden hebben, passen de buizen, kranen en fittingen die in de bouwmarkt verkocht worden wel bij elkaar, als ze maar dezelfde diameter hebben. Of er wel of niet correct R, Rp of G bij staat, is in de meeste gevallen niet zo belangrijk. Over het algemeen wordt ook expliciet verteld om wat voor schroefdraad het zich handelt.

Als je serieus met leidingssystemen en kranen aan de slag gaat, is het wel handig om te weten welke schroefdraad gebruikelijk is voor welke kraan of buis. Daarom geven we hier een aantal voorbeelden.

Schroefdraad aan een wasmachinekraan

De schroefdraden van een typische wasmachinekraan zijn G1/2″ x G3/4″. De kraan heeft een aansluiting van G1/2″ voor de waterleiding en een G3/4″ aansluiting voor de slang naar de wasmachine. Dit zijn dus een cilindrisch buitendraad met diameter 1/2″ en een cilindrisch buitendraad met diameter 3/4″ volgens de BSPP standaard.

Schroefdraad aan gaskranen

Gaskogelkranen zijn recht en hebben een binnen- en een buitendraad. De typische schroefdraadafmetingen zijn Rp1/2″ x R1/2″ en Rp1/2″ x G1/2″.
In het eerste geval is de ene aansluiting een cilindrisch binnendraad met diameter 1/2″ en de andere aansluiting een conisch buitendraad met diameter 1/2″.
In het tweede geval is de ene aansluiting een cilindrisch binnendraad met diameter 1/2″ en de andere aansluiting een cilindrisch buitendraad met diameter 1/2″.

Gascomfortkranen of gasaansluitkranen zijn als haaks of recht model verkrijgbaar. De schroefdraden van een typische gaskraan zijn R1/2″ x M24. Dat is een conisch buitendraad met diameter 1/2″ (BPST) voor de aansluiting in de muurplaat en een cilindrisch buitendraad met diameter 24 mm (metrisch) voor het aansluiten van de gasslang.

Schroefdraad aan S-koppelingen

S-koppelingen zoals ze voor het aansluiten van douchekranen en dergelijke nodig zijn hebben twee cilindrische niet metrische buitendraden met de afmetingen 3/8″ x 1/2″ of 1/2″ x 3/4″.

Wat betekent deze schroefdraadaanduiding?

Het opgeven van het type aansluiting geschiedt niet altijd volgens de normen. Bijvoorbeeld vonden we de volgende aanduiding in een advertentie:

wasmachinekraan 1/2″m x 3/4″m

De ‘m’ staat voor mâle, male of mannelijk wat dus buitendraad betekent. Voor een binnendraad zou de aanduiding ‘f’ als in femelle of female (vrouwelijk) gebruikt worden.